Familievermogensrecht - april 2020

Als een dga zijn aanmerkelijk belang in een B.V. met een materiële onderneming schenkt, valt deze schenking onder voorwaarden onder de bedrijfsopvolgingsfaciliteit (BOF). Toepassing van de BOF scheelt doorgaans veel erfbelasting. De Belastingdienst draait echter de toepassing van de BOF terug als de B.V. binnen vijf jaar na de schenking geen materiële onderneming meer drijft. Volgens de Belastingdienst is dat onder meer het geval als de B.V. haar onderneming tijdelijk verhuurt. Maar Rechtbank Zeeland-West-Brabant wijst dit standpunt af. Bij tijdelijke verhuur drijft de B.V. nog steeds haar oorspronkelijke onderneming. Alleen de manier van exploitatie is anders. Bovendien is deze nieuwe situatie maar tijdelijk. De rechtbank oordeelt dat tijdelijke verhuur geen ondernemingsoverdracht inhoudt. De Belastingdienst mag dus de toepassing van de BOF niet terugdraaien en evenmin een navorderingsaanslag schenkbelasting opleggen.

Als een erflater komt te overlijden, is niet altijd meteen duidelijk wie de erfgenamen zijn. Neem nu het geval dat de erflater naderhand nog een buitenechtelijk kind blijkt te hebben. Wanneer dat bekend wordt, kan dat buitenechtelijke kind soms alsnog erfgenaam worden. Als de fiscus eveneens achter de nieuwe situatie komt, kan de kersverse erfgenaam een navorderingsaanslag erfbelasting verwachten. Dat komt doordat de andere erfgenamen achteraf gezien een lager bedrag erven. Zij hebben daarom in principe recht op een teruggaaf van geheven erfbelasting. Maar deze teruggaaf geeft de Belastingdienst wel de gelegenheid om bij de nieuwe erfgenaam na te vorderen.

Let op!
De termijn waarin de fiscus de nieuwe erfgenaam de navorderingsaanslag erfbelasting moet opleggen, begint na de dag waarop de teruggaaf aan de andere erfgenamen is verleend. Daardoor kunnen jaren verstrijken tussen het overlijden van de erflater en het moment van navordering.

Stel dat een dga is een gemeenschap van goederen getrouwd. Deze dga doet uit zijn B.V. een schenking aan zijn kinderen. Als zijn echtgenoot binnen 180 dagen na het doen van die schenking overlijdt, rekent de fiscus de helft van de eerdere schenking toe aan de erfenis van de echtgenoot. De erflaters moeten in dat geval dus ook over de helft van de schenking erfbelasting betalen. Rechtbank Zeeland-West-Brabant heeft onlangs de geldigheid van deze gang van zaken bevestigd.

Tip!
De erfgenamen mogen de eerder betaalde schenkbelasting aftrekken van de verschuldigde erfbelasting over de bij fictie verkregen erfenis. Toch komt het vaak beter uit als de schenking niet als erfdeel wordt aangemerkt. De erfbelasting kent immers enige progressie.