Familievermogensrecht - augustus 2019

Rechtbank Gelderland kreeg de vraag voorgelegd of een renteloze vordering voor de schuldenaar een bezitting in box 3 is. In de desbetreffende zaak ontving een zoon van zijn moeder schenkingen onder de opschortende voorwaarde van overlijden van zijn moeder. De moeder woonde in België. Als de zoon eerder zou komen te overlijden dan zijn moeder, zouden zijn kinderen begunstigden zijn. Gezien de ruime omschrijving van genotsrecht in de parlementaire geschiedenis is een renteloze vordering volgens de rechtbank een genotsrecht voor de schuldenaar. Vast staat dat de vordering die de zoon op zijn moeder heeft, renteloos is. Daarmee heeft moeder het genot van de aan vordering ten grondslag liggende gelden en is er sprake van een genotsrecht. En daardoor vormt de renteloze vordering een bezitting in box 3.

Erfgenamen kunnen de verschuldigde erfbelasting onder voorwaarden voldoen met een kunstvoorwerp van nationaal cultuur- of kunsthistorisch belang. Een adviescommissie beoordeelt of een kunstvoorwerp van voldoende cultuur- of kunsthistorisch belang is. Het kunstvoorwerp moet onderdeel hebben uitgemaakt van de nalatenschap waarover de erfbelasting is geheven. De betaling krijgt vorm doordat de erfgenamen het kunstvoorwerp in eigendom overdragen aan de staat. Vervolgens vindt een kwijtschelding van erfbelasting plaats tot een bedrag van 120% van de waarde van het kunstvoorwerp. Is de waarde van het kunstvoorwerp (inclusief de opslag van 20%) hoger dan de verschuldigde erfbelasting? Dan vindt geen compensatie plaats voor de ‘overwaarde’. Hierop geldt alleen een uitzondering als het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een dergelijke compensatie voor zijn rekening zou nemen.