Familievermogensrecht - mei 2023

Een particulier kan in een levenstestament iemand, bijvoorbeeld zijn echtgenoot, aanwijzen om zijn belangen te behartigen als hij zelf daartoe niet meer in staat is. In dat geval is het mogelijk dat een ander deze aanwijzing aanvecht en een onafhankelijke derde als curator wil. In zo’n geval is een rechter niet verplicht om voorrang te geven aan degene die in het levenstestament is aangewezen als curator, zo bevestigt de Hoge Raad.

Let op!
Het benoemen van de echtgenoot als curator kan in sommige familieverhoudingen leiden tot voortdurende onrust en onderlinge spanningen tussen de naasten van de onder curatele gestelde echtgenote. Dat kan voor de onder curatele gestelde ook merkbaar zijn. In zo’n situatie kan de rechter oordelen dat het meer gepast is om een onafhankelijke derde aan te stellen als curator.

Krijgt een (echtgenoot van een) kind, pleegkind, kleinkind, broer of zus van een ondernemer een onroerende zaak van die ondernemer? En behoort die onroerende zaak tot het ondernemingsvermogen van de ondernemer en is zij daaraan dienstbaar? Dan is de verkrijging vrijgesteld van overdrachtsbelasting als de verkrijgers de hele onderneming qua bedrijfsvoering voortzetten. Een bijzondere situatie is aan de orde als er sprake is van verkrijging van aandelen in een zogeheten onroerendezaakrechtspersoon (OZR) die minstens 5% van de aandelen houdt in een andere rechtspersoon die een materiële onderneming drijft. In dat geval kunnen de verkrijgers volgens de Kennisgroep overdrachtsbelasting de gehele materiële onderneming alleen voortzetten als zij alle aandelen in de OZR en indirect alle aandelen in de andere rechtspersoon verkrijgen.

Let op!
Een OZR is een rechtspersoon waarvan de bezittingen op het tijdstip van de verkrijging of op enig moment in het jaar dat daaraan voorafgaat voor meer dan 50% bestaan uit onroerende zaken. Tegelijkertijd moeten haar bezittingen voor minstens 30% (hebben) bestaan uit onroerende zaken in Nederland. Daarbij moeten de onroerende zaken, als geheel genomen, op dat tijdstip voor minstens 70% dienstbaar zijn (geweest) aan het verkrijgen, vervreemden of exploiteren van die onroerende zaken.