Vennootschappen en DGA's - eindejaarstips 2023

Als u een vordering op uw bv wilt innen, wacht daar dan mee tot na 1 januari 2024. Op die manier voorkomt u dat het geldbedrag dat u ontvangt meteen in de rendementsgrondslag van box 3 voor het jaar 2024 valt.

Let op!
De zaak is gecompliceerder als u vanuit uw privévermogen een lening van maximaal drie maanden heeft verstrekt. De Belastingdienst past in zo’n geval een sanctie toe. De inspecteur rekent de vordering aan uw box 3-vermogen toe en belast tegelijkertijd het voordeel uit terbeschikkingstelling in box 1. Deze sanctie kan ook aan de orde komen als de terbeschikkingstelling langer dan drie maanden maar niet meer dan zes maanden duurde. Maar in deze situatie kunt u de dubbele heffing ontlopen als u aannemelijk maakt dat uw handelingen voor meer dan 50% zijn gebaseerd op zakelijke overwegingen.

Op grond van de gebruikelijkloonregeling wordt een dga geacht een minimum aan loon te ontvangen. In eerste instantie is dat minimum het hoogste van de volgende drie bedragen: het loon van de meest vergelijkbare dienstbetrekking, het loon van de meestverdienende werknemer in de bv (of het concern) of een vast bedrag van € 51.000 (bedrag 2023). Als de bv aannemelijk maakt dat het loon van de meest vergelijkbare dienstbetrekking lager is dan het hoogste bedrag, is het gebruikelijk loon gelijk aan het loon van de meest vergelijkbare dienstbetrekking. Daarom is het belangrijk om te weten wat de meest vergelijkbare dienstbetrekking is. Zoek dit tijdig uit, zodat uw bv u een fiscaal toegestaan (zo laag mogelijk) loon kan uitbetalen. Dit verkleint het risico op naheffingsaanslagen.

Tip
De gebruikelijkloonregeling is niet van toepassing als het gebruikelijk loon zou uitkomen op een bedrag van hoogstens € 5.000.

Vennootschapsbelastingplichtige lichamen kunnen geleden verliezen verrekenen met behaalde winsten. Een verlies is te verrekenen met de winst van het vorige jaar en de winsten van de volgende jaren. Vindt in een jaar een wijziging in het uiteindelijk belang van de bv plaats van 30% of meer in vergelijking met het oudste jaar waarvan een verlies is te verrekenen? In beginsel zijn de verliezen die zijn geleden vóór deze belangenwijziging niet meer te verrekenen met winsten die na de belangenwijziging zijn behaald. Op deze beperking bestaan wel uitzonderingen, bijvoorbeeld als de bv niet had kunnen weten van de belangenwijziging en de wijziging in het belang niet ongebruikelijk groot is. Als u plannen heeft om een groot deel van uw belang in uw bv over te dragen aan een derde, kan verliesverdamping dreigen. Laat in zo’n situatie een voorziening of een fiscale reserve vrijvallen. Of verkoop bedrijfsmiddelen met stille reserves aan een gelieerde vennootschap.

Let op!
Sinds 2022 is de verliesverrekening per jaar beperkt tot € 1 miljoen vermeerderd met 50% van de winst voor zover die een bedrag van € 1 miljoen overtreft.

Als het uiteindelijk belang in een bv met compensabele verliezen voor meer dan 30% wijzigt ten opzichte van het oudste openstaande verliesjaar, dreigt in beginsel een beperking van de verliesverrekening. Deze beperking kan achterwege blijven als verliezen zijn geleden in een belastingjaar waarin de bezittingen van de bv gedurende minimaal negen maanden niet grotendeels bestonden uit beleggingen. Daarbij geldt bovendien de eis dat vlak vóór de belangenwijziging de werkzaamheden van de bv niet zijn afgenomen tot minder dan 30% van de gezamenlijke omvang van de werkzaamheden bij het begin van het oudste jaar waarin compensabele verliezen zijn geleden. Evenmin mag op het tijdstip van de belangenwijziging een voornemen bestaan om binnen drie jaar alsnog de werkzaamheden van de bv zo sterk te laten inkrimpen.

Stel, u heeft in 2022 en 2023 geen aanmerkelijk belang (ab) meer, maar nog wel een openstaand verlies uit ab. Zet dan dit verlies nog in 2023 om in een belastingkorting. De belastingkorting bedraagt dit jaar nog 26,9% van het openstaande ab-verlies. In 2024 is dit naar verwachting nog maar 24,5%! Als u uw ab-verlies in 2023 omzet in een belastingkorting, mag u deze korting aftrekken van de inkomstenbelasting over de box 1-inkomens van 2023 tot en met 2030. Let wel op het jaar waarin u het desbetreffende ab-verlies heeft geleden. De belastingkorting is niet meer van toepassing als het verlies uit ab ouder is dan negen jaar.

Misschien heeft u net zoals sommige andere dga’s de mogelijkheid om een lening voor uw eigen woning aan te gaan bij uw bv. In dat geval hebt u meer controle over de leningsvoorwaarden dan eigenwoningbezitters die een hypotheek bij een derde hebben. De leningsvoorwaarden hebben invloed op de kwalificatie als eigenwoningschuld. Een aflossingsvrije hypotheek valt bijvoorbeeld in beginsel niet in box 1, maar in box 3. Een hypotheek in box 1 leidt tot een hypotheekrente die in box 1 aftrekbaar is tegen het progressieve tarief. In 2023 is het effectief tarief waartegen de hypotheekrente aftrekbaar is maximaal 36,93%. In box 3 levert de hypotheek een rendement op van negatief 2,57% (voorlopig percentage 2023), gesteld dat de schuldendrempel van € 3.400 per fiscale partner al is benut. Afhankelijk van de omstandigheden kan het fiscaal voordelig zijn om de hypotheek in box 3 te laten vallen.

Let op!
Heeft u een lening waarop het regime van vóór 2013 van toepassing is? Dan is het niet mogelijk om een eigenwoningschuld te transformeren naar een box 3-schuld. Bij zulke leningen kunt u namelijk wel overeenkomen om gedurende de looptijd niet te hoeven aflossen. In dat geval valt zo’n hypotheek niet in box 3.

Let op!
In de politiek bestaat de wens om een nieuw systeem voor box 3 in te voeren, mogelijk op basis van het werkelijke rendement. Maar de geplande invoeringsdatum van dat nieuwe stelsel wordt steeds verschoven. De laatst genoemde datum is 1 januari 2027. Toch kan het verstandig zijn rekening te houden met mogelijke stelselwijzigingen als u verwacht veel tijd nodig te hebben om de hypotheek volledig af te lossen.

Verwacht u, al dan niet samen met uw partner, op 31 december 2023 meer dan € 700.000 schuld aan uw bv te hebben? Weet dan dat het meerdere in beginsel een fictieve winstuitdeling vormt vanwege excessief lenen van de eigen bv. Over die winstuitdeling moet u belasting betalen. Deze omstandigheid kan aanleiding zijn om een deel van de schuld aan uw bv te herfinancieren. Bijvoorbeeld door bij een bank een lening aan te gaan.

Tip
Eigenwoningschulden behoren niet tot de schulden voor toepassing van deze regeling als aan de bv een recht van hypotheek is verstrekt of als zij al bestonden op 31 december 2022.

Bent u als dga geëmigreerd en heeft u om die reden een conserverende aanslag ontvangen? Dan is het fiscaal gezien niet handig om nog dit jaar veel geld van uw bv te gaan lenen. De Belastingdienst kan dan namelijk het verleende betalingsuitstel intrekken. Het is de bedoeling dat in 2024 een kleine versoepeling plaatsvindt. Dat betekent dat invordering van de conserverende aanslag alleen plaatsvindt indien en voor zover u bovenmatig (excessief) leent van een bv die verband houdt met de conserverende aanslag. Bovendien blijft invordering achterwege voor zover de schuldtoename al eerder het uitstel van betaling heeft doen beëindigen.

Let op!
Invordering van de conserverende aanslag kan plaatsvinden voor zover u bovenmatig leent van vennootschappen ter zake waarvan aan u een conserverende belastingaanslag met uitstel van betaling is verleend.

Zorg ervoor dat uw bv haar jaarrekening op tijd deponeert. Bij een faillissement riskeert u als bestuurder hoofdelijk aansprakelijk te worden gesteld voor de schulden van de bv die niet door vereffening zijn te voldoen, als niet aan de verplichting tot deponering is voldaan. Het deponeren van de jaarrekening bij de Kamer van Koophandel (KvK) dient uiterlijk acht dagen na vaststelling van die jaarrekening plaats te vinden. Verder moet het deponeren uiterlijk twaalf maanden na afloop van het desbetreffende boekjaar plaatsvinden. De uiterste deponeerdatum voor het boekjaar 1 januari 2022 tot en met 31 december 2022 is dus 31 december 2023. Bent u bang dat u het niet redt om de jaarstukken tijdig te deponeren? Dan kunt u desnoods de voorlopige jaarrekening deponeren.

Let op!
Als alle aandeelhouders ook bestuurder of commissaris zijn, is er minder tijd voor het deponeren van de jaarrekening. Zelfs als de maximale vijf maanden uitstel zijn verleend voor het opstellen van de jaarrekening (de normale termijn is vijf maanden), moet u de jaarrekening voor een boekjaar van 1 januari tot en met 31 december uiterlijk deponeren op 8 november van het jaar daarop. In statuten kan trouwens van deze wettelijke regeling zijn afgeweken!

Tip
Lukt het echt niet om de jaarstukken op tijd te deponeren en dreigt een faillissement? Dan rest u toch nog een mogelijkheid om de aansprakelijkstelling te voorkomen. Hoewel u als bestuurder wordt geacht uw taak onbehoorlijk te hebben vervuld, bent u niet aansprakelijk als u aannemelijk weet te maken dat uw onbehoorlijk bestuur geen belangrijke oorzaak is van het faillissement. Het is dan voor wat betreft bepaalde belastingen zoals de loonbelasting en de omzetbelasting wel van belang om tijdig een melding van betalingsonmacht te doen.

Vorderingen uit hoofde van verstrekte leningen aan derden zijn bezittingen die in box 3 bij u belastbaar zijn. Maar (grote) belastingschulden zijn niet aftrekbaar in box 3. Stel dat u uw bv de vorderingen en de belastingschulden die u heeft, laat overnemen. In die situatie vindt een verrekening van de vorderingen en schulden plaats. Voor zover de schulden groter zijn dan de vorderingen, krijgt u een schuld aan uw bv. Maar deze schuld kwalificeert wel als schuld voor box 3, waarvoor een afzonderlijk negatief forfaitair rendement geldt. Zo kunt u box 3-belasting besparen. Uiteraard moet de overdracht van de vorderingen en belastingschulden dan wel plaatsvinden vóór de peildatum van 1 januari 2024.

Let op!
Ontstaat per saldo een vordering op uw bv, dan valt deze vordering onder de terbeschikkingstellingsregeling. Het gevolg is dat u over de rente in box 1 belasting moet betalen. Bereken of dat wenselijk is. Is dat niet zo, draag dan slechts een deel van uw vorderingen over!

Een holding kan het verlies uit de liquidatie van een vennootschap waarin zij een deelneming heeft, in beginsel aftrekken. Maar deze aftrek is beperkt tot € 5 miljoen. De aftrekbeperking blijft achterwege als op het moment vlak voor het voltooien van de vereffening van het vermogen van de ontbonden vennootschap de holding (indirect) een dusdanig belang heeft in die vennootschap, dat het de activiteiten van die vennootschap kan bepalen. Daarnaast moet de ontbonden vennootschap zijn gevestigd in Nederland, een andere lidstaat van de EU of EER of in een aangewezen staat. In principe moet de holding in de periode van vijf jaar die direct voorafgaat aan het voltooien van de vereffening onafgebroken voldoen aan de eerdergenoemde voorwaarden.

Als u als dga de aandelen in uw bv schenkt aan uw kinderen of aan een andere bedrijfsopvolger, leidt dat in beginsel tot een fiscale afrekening. De waarde in het economische verkeer van de aandelen minus uw verkrijgingsprijs is dan namelijk belast. Onder voorwaarden is deze fiscale claim door te schuiven. Met betrekking tot deze regeling zijn diverse wijzigingen voorgesteld. De voorwaarde dat de verkrijger minstens 36 maanden in dienstbetrekking moet zijn geweest, zal per 1 januari 2025 komen te vervallen. In plaats van deze voorwaarde komt de eis dat de verkrijger op het moment van de schenking 21 jaar of ouder moet zijn. Als u de aandelen in uw bv wilt schenken aan uw kind dat al 36 maanden in de onderneming werkt maar dit jaar de leeftijd van 19 jaar niet gaat bereiken, is het van belang ervoor te zorgen dat de schenking vóór 2025 geregeld is. Voor oudere potentiële bedrijfsopvolgers die nog niet zo lang in de onderneming werken, is het in dit opzicht juist beter om te wachten met schenkingen.

Tip
De dienstbetrekkingseis zegt niet hoeveel uren de boogde bedrijfsopvolger voor uw bv moet werken. Het hoeft bovendien niet om een belangrijke functie te gaan.

Houdt u een aanmerkelijk belang in een vrijgestelde beleggingsinstelling (VBI)? Dan berekent de inspecteur in principe een fictief regulier voordeel van 6,17% (percentage 2023) over de waarde in het economische verkeer van de aandelen aan het begin van het jaar. Dit forfaitaire reguliere voordeel mag u verlagen met het bedrag dat u daadwerkelijk aan dividend heeft ontvangen. Maar het forfaitair regulier voordeel mag daardoor niet negatief worden. Vindt u het forfaitaire rendement te hoog? Vervreemd dan na 1 januari 2024 uw aandelen in de VBI en ga in box 3 beleggen. Als u na de peildatum voor box 3 in 2024 uw belang in de VBI vervreemdt, belandt de opbrengst voor 2023 nog niet in de rendementsgrondslag. Wel moet het forfaitaire voordeel over 2024 uit de VBI tijdsevenredig worden berekend. Maar de hoogte daarvan valt wel mee, aangezien het maar ziet op een korte periode.

Let op!
Brengt u uw vermogen binnen achttien maanden weer over van box 3 naar de VBI? Dan treedt een sanctie in werking. De inspecteur belast dan de (forfaitaire) inkomsten uit het desbetreffende vermogen zowel in box 2 als in box 3. Denkt u erover om vermogen over te hevelen van uw VBI naar box 3, check dan of u voldoet aan de genoemde termijn van achttien maanden.

Tip
U heeft de mogelijkheid om tegenbewijs te leveren. De sanctie geldt niet als u aannemelijk maakt dat u om zakelijke redenen het vermogen binnen achttien maanden terughaalt naar box 3.

Hebt u een groot bedrag aan liquide middelen nodig, dan is het misschien interessant om nog dit jaar uw bv een fors bedrag aan dividend uit te laten keren. Nu geldt namelijk nog maar één tarief voor inkomen uit aanmerkelijk belang: 26,9%. In 2024 krijgt u te maken met een progressief tarief. Over de eerste schijf van € 67.000 zal het tarief 24,5% zijn. Maar over het meerdere bent u naar verwachting 31% of misschien zelfs 33% (als gevolg van een aangenomen motie) verschuldigd!

Tip
Als uw bv bij wijze van dividenduitkering uw schuld aan de bv kwijtscheldt, hoeft u voor deze schuld geen forfaitair dividend op grond van de regeling voor excessief lenen bij de eigen bv in aanmerking te nemen.

Let op!
Een bv mag alleen maar dividend uitkeren voor zover haar eigen vermogen meer bedraagt dan de wettelijke reserves. Bovendien moet de bv na het uitkeren van het dividend in staat zijn haar betalingsverplichtingen te voldoen.

Als u dga bent en een partner heeft, kan het interessant zijn om tot 1 januari 2024 te wachten met een dividenduitkering. In 2024 geldt namelijk wel een hoger tarief in de tweede schijf, maar u en uw partner kunnen beiden gebruik maken van de eerste schijf van € 67.000. Wees u er tevens van bewust dat inkomen uit aanmerkelijk belang tot het gemeenschappelijke inkomen behoort. U kunt een dividenduitkering van € 134.000 dus gelijk verdelen tussen u en uw partner.

Heeft u een of meer vermogensbestanddelen ter beschikking gesteld aan uw bv, maar de vergoeding daarvoor niet gerekend tot uw box 1-inkomen? Meld dat alsnog met gebruik van de inkeerregeling. Verstuurt u het verzoek om de inkeerregeling toe te passen binnen twee jaar na de aangifte waarin u het inkomen heeft verzwegen, dan krijgt u geen vergrijpboete opgelegd. Als u later inkeert, zal de inspecteur de boete verminderen tot 60% van de maximale boete die hij kan opleggen als u helemaal niet inkeert. Het ontlopen van de vergrijpboete is niet mogelijk voor zover u inkomen uit aanmerkelijk belang of uit sparen en beleggen heeft verzwegen.

Neemt uw vennootschap goederen of diensten af van gelieerde lichamen in het buitenland of verricht zij prestaties voor gelieerde buitenlandse lichamen? Dan moeten uw vennootschap en het gelieerde lichaam daarbij zakelijke verrekenprijzen toepassen. Houd daarbij in de gaten dat de inspecteur geen verlaging van de fiscale winst accepteert zonder dat daartegenover in het buitenland een verhoging van de belastinggrondslag staat. Controleer daarom of de verrekenprijzen die dit jaar voor buitenlandse concernvennootschappen zijn gehanteerd problemen opleveren met deze bepaling.

Voorgesteld is om in 2024 de giftenaftrek in de vennootschapsbelasting te laten vervallen. Daardoor kan het interessant zijn voor een bv om een goed doel voortaan te sponsoren. De kosten van zakelijke sponsoring zijn namelijk wel aftrekbaar in de vennootschapsbelasting.

Tip
Een niet-aftrekbare gift via een bv aan een algemeen nut beogende instelling (ANBI) of steunstichting sociaal belang behartigende instelling (SBBI) blijft vrijgesteld van schenkbelasting.

Wilt u vanaf 2024 uw aangifte vennootschapsbelasting in een andere valuta dan de euro indienen, bijvoorbeeld de dollar? Vraag dan vóór 1 januari 2024 een beschikking ‘Regeling functionele valuta’ aan bij de Belastingdienst. Als de inspecteur zo’n beschikking afgeeft, bent u in principe voor een periode van tien jaar gebonden aan deze keuze.

Bij dividendstripping wordt heffing van dividendbelasting beperkt of zelfs voorkomen. De wetgever bestrijdt dividendstripping door een voorwaarde te stellen aan de verrekening, teruggaaf of vermindering van dividendbelasting. Deze voorwaarde houdt in dat de ontvanger van het dividend de uiteindelijk gerechtigde moet zijn. Bij dividendstripping is het voor de Belastingdienst lastig om te bepalen of hieraan wordt voldaan. Om de bewijspositie van de Belastingdienst te verbeteren, is voorgesteld dat per 1 januari 2024 degene die een beroep doet op verrekening, teruggave of vermindering, aannemelijk moet maken dat aan de voorwaarden wordt voldaan. Dit geldt echter pas vanaf een bedrag van € 1.000 aan geheven dividendbelasting op jaarbasis.