IB-ondernemer - eindejaarstips 2023

Als ondernemer heeft u misschien recht op diverse ondernemersfaciliteiten in de inkomstenbelasting. Denk bijvoorbeeld aan de zelfstandigenaftrek en de aftrek voor speur- en ontwikkelingswerk. Om deze faciliteiten te kunnen benutten, moet u voldoen aan het zogeheten urencriterium. Dat betekent dat u in 2023 minimaal 1.225 uren moet besteden aan uw onderneming. Dat valt aannemelijk te maken met een urenadministratie. Twijfelt u of u genoeg uren voor uw onderneming heeft gewerkt? Maak dan nog wat extra uren, zodat u wel aan de 1.225 uren komt.

Let op!
Bij een onderbreking vanwege zwangerschap tellen de uren die de onderneemster normaal gesproken wel zou hebben gewerkt in de 16 weken rondom de bevalling, toch mee.

Om te voldoen aan het urencriterium, dat toegang geeft tot verschillende fiscale faciliteiten, moet u ook meer dan 50% van uw totale arbeidstijd besteden aan uw onderneming. Daardoor is het misschien beter om nu niet te veel tijd te besteden aan andere werkzaamheden (bijvoorbeeld ‘bijbaantjes’ in dienstbetrekking) die minder opleveren dan de fiscale faciliteiten.

Tip
De 50%-eis blijft buiten beschouwing als u in een of meer van de voorgaande vijf kalenderjaren geen ondernemer was en in die periode hooguit twee keer de zelfstandigenaftrek heeft toegepast.

Ondernemers mogen gebouwen niet meer verder afschrijven dan tot de zogeheten bodemwaarde. Voor gebouwen die een IB-ondernemer aanhoudt als belegging is de bodemwaarde gelijk aan de WOZ-waarde. Van een belegging is sprake als de gebouwen worden aangehouden om aan niet-verbonden lichamen of personen ter beschikking te worden gesteld. Voor een gebouw in eigen gebruik van een IB-onderneming bedraagt de bodemwaarde slechts de helft van de WOZ-waarde. Maar er is voorgesteld om per 1 januari 2024 de bodemwaarde voor alle gebouwen op de WOZ-waarde te stellen. Daarom kan het extra nuttig zijn om de WOZ-waarde ter discussie te stellen en deze zo laag mogelijk proberen te krijgen.

Let op!
Hogere afschrijvingen leiden tot een lage boekwaarde en daarmee tot een hogere kans op een fiscale boekwinst bij verkoop van een gebouw.

Als u nog dit jaar investeert in een nieuw bedrijfsmiddel, mag u daar in principe willekeurig op afschrijven. De willekeurige afschrijving bedraagt maximaal 50% van het bedrag aan af te schrijven aanschaffings- of voortbrengingskosten. Deze regeling geldt enkel voor 2023. Het deel dat niet willekeurig wordt afgeschreven, mag u op de normale manier afschrijven. Deze speciale regeling voor willekeurige afschrijving in 2023 staat niet open voor bedrijfsmiddelen waarop u al op grond van een andere regeling willekeurig mag afschrijven.

Let op!
Bepaalde bedrijfsmiddelen zoals gebouwen, diverse categorieën vervoersmiddelen, immateriële activa en dieren zijn uitgesloten van deze regeling. Personenauto’s met een CO2-uitstoot van 0 gram per kilometer vallen wel onder de regeling.

In beginsel mag u als ondernemer geen investeringsaftrek toepassen voor verplichtingen die u bent aangegaan met bloed- en aanverwanten in de rechte lijn of personen die behoren tot uw huishouden. U kunt via uw aangifte de Belastingdienst verzoeken deze beperking achterwege te laten. Een belangrijke voorwaarde daarbij is dat het gaat om reële verplichtingen. Verder mag u de investering in beginsel niet zijn aangegaan om het percentage van de investeringsaftrek te beïnvloeden. De inspecteur zal de desinvesteringsbijtelling toepassen als u de verplichting tegenover de bloed- of aanverwant niet nakomt. Hetzelfde geldt bij een verandering van de verplichting binnen vijf jaar na aanvang van het kalender(boek)jaar waarin u de verplichting bent aangegaan. Als u in 2019 zo’n verplichting bent aangegaan, moet u dus vóór 1 januari 2024 de verschuldigde rente en aflossing betalen. Lukt dat niet, maak dan aannemelijk dat de afwijking van wat is overeengekomen, op zakelijke gronden berust.

Heeft u in 2014 met uw IB-onderneming een fiscaal verlies geleden dat u nog niet volledig heeft verrekend? Doe dan dit jaar niet te veel aan fiscaal winstuitstel. U kunt bijvoorbeeld proberen om een fiscale boekwinst op een bedrijfsmiddel te laten vrijvallen. Voor zover u het verlies uit 2014 niet verrekent met winst uit 2023, is dit verlies per 1 januari 2024 namelijk niet meer verrekenbaar.

Onder bepaalde omstandigheden kan de overheid een ondernemer dwingen zijn onderneming geheel of gedeeltelijk te staken. Daarbij is het mogelijk dat de ondernemer boekwinsten behaalt die hij in een herinvesteringsreserve (HIR) wil onderbrengen. Onder de huidige regelgeving kan de ondernemer dat in principe alleen doen als hij het voornemen heeft om een herinvestering te doen in zijn resterende onderneming. Er is voorgesteld om in 2024 een verruiming van deze voorwaarde in te voeren bij een gedeeltelijke staking door overheidsingrijpen. De ondernemer mag dan namelijk ook een herinvesteringsvoornemen hebben voor een andere onderneming. Deze andere onderneming kan een bestaande of een nieuwe onderneming zijn. Probeer dus een staking door overheidsingrijpen te vertragen, zodat deze plaatsvindt in 2024.

Tip
In principe hoeft de afboeking van een HIR, die is gevormd op een bedrijfsmiddel waarop men niet of over meer dan tien jaar pleegt af te schrijven, alleen te gebeuren op de aanschafkosten van een bedrijfsmiddel met eenzelfde economische functie. Deze beperking geldt niet voor zover de bedrijfsmiddelen zijn vervreemd in het kader van een staking door overheidsingrijpen.

Merkt u dat een fout hebt gemaakt in uw aangifte inkomstenbelasting 2022, waardoor u te weinig belasting heeft betaald? U kunt deze fout herstellen door zelf de Belastingdienst te verzoeken om een navorderingsaanslag op te leggen. Zo kunt u bovendien uzelf wat belastingrente besparen. De fiscus berekent namelijk in beginsel de belastingrente bij een navorderingsaanslag IB 2022 over de periode van 1 juli 2023 tot de datum waarop de inspecteur de navorderingsaanslag oplegt. Als de inspecteur de navorderingsaanslag vaststelt naar aanleiding van uw verzoek, eindigt de periode waarover hij belastingrente mag rekenen uiterlijk twaalf weken na ontvangst van uw verzoek. De belastingrente voor andere belastingen dan de vennootschapsbelasting bedraagt sinds 1 juli 2023 6%.

Tip
Als u de belastingaanslag 2022 niet op tijd betaalt, brengt de Belastingdienst ook nog invorderingsrente in rekening. Die rente komt bovenop de belastingrente.