Estate planning / prive - eindejaarstips 2019

Als u over 2014 nog recht had op een teruggaaf van inkomstenbelasting, moet u deze teruggaaf vóór 1 januari 2020 aanvragen. U krijgt het belastingbedrag terug als dit meer bedraagt dan de teruggaafdrempel. In 2014 bedroeg deze € 14, in plaats van de € 15 die voor 2019 geldt.

Als u nog vóór 1 januari 2020 aan uw (klein)kinderen schenkt, kunnen zij gebruikmaken van de jaarlijkse vrijstelling van € 5.428 (kinderen) of € 2.173 (algemene vrijstelling). Voor kinderen tussen 18 en 40 jaar geldt daarnaast een eenmalige vrijstelling voor schenkingen van € 26.040. Hierbij valt de dag van de 40e verjaardag nog binnen de leeftijdsgrens. Is het een schenking aan kinderen voor een studie, dan is de eenmalige vrijstelling € 54.246. Bij een schenking voor een eigen woning is de eenmalige vrijstelling zelfs € 102.010. Met betrekking tot deze eenmalige vrijstelling is het echter niet noodzakelijk om haast te maken met een schenking, want in fiscaal opzicht maakt het in principe geen verschil of de schenking in 2019 of in 2020 wordt gedaan. De vrijstelling van € 102.010 geldt voor iedereen die tussen de 18 en 40 jaar is.

Tip
U bent niet verplicht het gehele bedrag van € 102.010 in één jaar te schenken. Het onbenutte deel kunt u gespreid toepassen over een periode van maximaal twee jaren die direct volgen op het eerstgenoemde kalenderjaar. Houd er wel rekening mee dat de toepassing van de verhoogde vrijstelling wordt beïnvloed als eventueel in een voorgaand jaar al een eenmalig verhoogde schenking plaatsvond.

Let op!
Ook als u gespreid schenkt, mag de begunstigde de leeftijdsgrens van 40 jaar niet overschrijden. Heeft degene aan wie u wilt schenken de leeftijd van 40 jaar al bereikt, maar is zijn partner wel jonger, dan is de eenmalige vrijstelling toch toe te passen.

Heeft u in 2017 aan uw kind een bedrag geschonken om daarmee zijn eigen woning te verbeteren of te onderhouden? Dan heeft uw kind waarschijnlijk toen de verhoogde schenkingsvrijstelling van € 100.000 toegepast op de schenking. Een voorwaarde voor deze vrijstelling was dat de schenking is gedaan onder de ontbindende voorwaarde dat het geschonken bedrag binnen twee jaren na het kalenderjaar van schenking moet zijn besteed aan de verbetering of het onderhoud. Wijs uw kind dus erop dat de werkzaamheden in 2019 moeten zijn afgerond opdat de schenking niet vervalt!

Is vóór 2010 gebruik gemaakt van de eenmalige verhoogde vrijstelling voor een kind tussen de 18 en 35 jaar, maar daarna niet meer? Dan is dit jaar de verhoogde vrijstelling bij schenkingen aan kinderen tussen de 18 en 40 jaar ten behoeve van de eigen woning toe te passen. Of beter gezegd, het gaat om een aanvulling op de eerder genoten toegepaste verhoogde vrijstelling. De vrijstelling in 2019 bedraagt dan namelijk nog maar € 28.206.

Tip
Op het moment van de schenking ten behoeve van de eigen woning moet het begunstigde kind of zijn partner tussen de 18 en 40 jaar oud zijn.

Als u in 2019 een of meer schenkingen heeft ontvangen, waarover u schenkbelasting moet betalen, dien dan uw aangifte schenkbelasting in vóór 1 maart 2020. In dat geval bent u in ieder geval op tijd. Als u de eenmalige (bijzondere) verhoogde vrijstelling voor schenkbelasting wilt gebruiken zodat u per saldo niets betaalt, moet u ook tijdig uw aangifte indienen. In deze aangifte moet u namelijk verzoeken om toepassing van de eenmalige (bijzondere) verhoogde vrijstelling. Als u later dan vier maanden na afloop van het kalenderjaar van schenking de aangifte schenkbelasting indient, gaat de aanslagtermijn pas de dag na de aangifte in. Dat betekent dat u langer moet wachten voordat u zekerheid heeft.

Tip
U kunt de aangifte schenkbelasting zoeken op de website van de Belastingdienst of online aangifte schenkbelasting doen via 'Mijn Belastingdienst'.

De aftrek van scholingskosten voor een opleiding of studie gericht op een (toekomstig) beroep in de inkomstenbelasting staat zwaar onder druk. Al enige tijd zijn er plannen om deze aftrek af te schaffen en het zal niet lang meer duren voor het zover is. Op Prinsjesdag is al een wetsvoorstel gepresenteerd, maar hierin is nog geen specifieke ingangsdatum genoemd. Wellicht dat de afschaffing van de aftrek in 2021 plaatsvindt. Als u nog niet zo ver bent gevorderd met uw studie, is het dus verstandig om hier meer vaart achter te zetten. Of u moet met uw werkgever in gesprek gaan, want hij kan onder voorwaarden scholingskosten wel belastingvrij vergoeden.

Tip
Als u ondernemer bent, kunt u onder voorwaarden ook na de afschaffing van de scholingskostenaftrek de kosten voor scholing blijven aftrekken als ondernemingskosten.

In 2019 zijn betalingen aan partneralimentatie nog aftrekbaar tegen het toptarief dat voor u geldt (maximaal 51,75%). In 2020 kunt u partneralimentatie effectief gezien tegen maximaal 49,5% - een effectieve aftrekbeperking van 3,5% = 46% aftrekken. Deze trend zet zich voort totdat in 2023 de effectieve aftrek maar 37,05% is. Deze ontwikkeling maakt het afkopen van de alimentatieverplichting fiscaal aantrekkelijk. De afkoopsom is immers ook aftrekbaar.

Als u in 2019 nog een schenking wilt doen aan een goed doel, is een donatie aan een culturele algemeen nut beogende instelling (ANBI) fiscaal voordeliger dan een donatie aan een gewone ANBI. Een gift aan een culturele instelling levert u namelijk voor de inkomstenbelasting een aftrekpost op van 125% van het geschonken bedrag, in plaats van 100%. De extra aftrek van 25% is gemaximeerd op € 1.250. Ook geldt evenals bij gewone giften een drempel van 1% van het verzamelinkomen (maar de drempel bedraagt minstens € 60) vóór toepassing van de persoonsgebonden aftrek en een maximale aftrek van 10% van het verzamelinkomen (vóór toepassing van de persoonsgebonden aftrek). Bovendien daalt in 2020 het maximum effectieve percentage waartegen u de giften kunt aftrekken van 51,75% naar nog maar 46%!

Tip
Heeft u een eigen B.V., dan kunt u via uw B.V. ook schenken aan een culturele instelling. Dat levert in de vennootschapsbelasting een extra aftrek op van 50% van het bedrag dat uw B.V. heeft geschonken aan culturele instellingen, met een maximum van € 2.500.

Een alimentatiebetaling aan uw ex-echtgenoot vormt een onderdeel van de persoonsgebonden aftrek. In 2019 is de alimentatie aftrekbaar tegen maximaal 51,75%. In 2020 is de alimentatie maar aftrekbaar tegen hoogstens 46%. Probeer dus om de alimentatie in 2019 te laten vallen. Dit betekent wel dat u uiterlijk op 31 december 2019 het alimentatiebedrag moeten hebben overgemaakt.

Let op!
U mag een alimentatieverplichting niet als schuld opvoeren in box 3.

Fiscaal partnerschap kan voordelig zijn, bijvoorbeeld als een van de partners zijn heffingsvrije vermogen in box 3 niet volledig benut. Als u en uw partner nog niet elkaars fiscale partner bent, kunt u nog regelen dat u beiden voor het hele jaar als elkaars fiscale partner wordt aangemerkt. U moet dan in elk geval ongehuwd samenwonen en per 1 januari 2019 op hetzelfde woonadres staan ingeschreven. Daarnaast moet zich een bepaalde situatie voordoen. De situatie die het makkelijkst op korte termijn is te realiseren, is het afsluiten van een notarieel samenlevingscontract. Als u dit vóór 1 januari 2020 regelt en voldoet aan de eerdergenoemde voorwaarden, kunt u alsnog voor heel 2019 als fiscale partners worden aangemerkt.

Tip
Er zijn nog vijf andere situaties waarin het fiscale partnerschap voor het hele jaar te verkrijgen is. Namelijk als uit uw relatie een kind is geboren, een van u beiden een kind van de ander heeft erkend, een van u beiden als partner van de ander is aangemerkt in een pensioenregeling, u samen met uw partner een eigen woning bezit of op uw woonadres een minderjarig kind van minstens een van u beiden staat ingeschreven. In dat laatste geval moet zowel u als uw partner meerderjarig zijn.

Echtgenoten die op huwelijkse voorwaarden zijn getrouwd met in die voorwaarden een periodiek verrekenbeding, willen nog weleens vergeten om deze verrekening ook uit te voeren. En als de verrekening achterwege is gebleven, zal bij het einde van het huwelijk door scheiding of overlijden (ook fiscaal) worden afgerekend alsof er gemeenschap van goederen was. Bent u ook getrouwd op huwelijkse voorwaarden met een verrekenbeding, vergeet dan niet om deze afrekening ook over 2019 op te stellen.

Tip
U kunt een periodiek verrekenbeding dat jarenlang niet is uitgevoerd, 'repareren' door de te verrekenen bedragen alsnog te berekenen en de uitkomst vast te leggen in een vaststellingsovereenkomst. Vervolgens moet u het beding wel jaarlijks uitvoeren of u moet de huwelijkse voorwaarden op dit punt laten aanpassen.

Mocht u te maken hebben met een pensioengat, dan kunt u overwegen om een lijfrente af te sluiten. De lijfrentepremies zijn bovendien binnen bepaalde grenzen fiscaal aftrekbaar. De aftrek van lijfrentepremie is in eerste instantie beperkt tot de zogeheten jaarruimte. Daarnaast is de premie alleen aftrekbaar als u deze ook daadwerkelijk heeft betaald in het jaar waarin u haar wilt aftrekken. Zorg er daarom voor dat u de lijfrentepremie uiterlijk 31 december 2019 heeft betaald.

Tip
Stel, u heeft in de afgelopen vijf jaar lijfrentepremies betaald, maar vergeten om deze inkomstenbelasting op te geven in uw aangifte. Bovendien staat de desbetreffende aangifte al onherroepelijk vast. In dat geval kunt u een verzoek om ambtshalve vermindering indienen bij de inspecteur. U moet dan kunnen bewijzen dat u de betaalde premie niet heeft afgetrokken. Dit kunt u bijvoorbeeld doen met kopieën van uw aangifte en de aanslag over de betreffende jaren.

Uw box 3-vermogen heeft niet alleen gevolgen voor de inkomstenbelasting, maar ook voor onder andere de toekenning van toeslagen. Hierbij geldt immers een vermogenstoets. Ook de eigen bijdrage voor zorg op basis van de Wet langdurige zorg (Wlz-zorg) is afhankelijk van het box 3-vermogen op de peildatum (1 januari). Daarom is het misschien raadzaam om uw box 3-vermogen vóór 1 januari 2020 te verlagen door bijvoorbeeld schenkingen te doen.

Let op!
Bij het vaststellen van de eigen bijdrage voor de Wlz kijkt de overheid standaard naar uw vermogen van twee jaar geleden. Dit betekent dat een verandering in dit vermogen (bijvoorbeeld door nu te schenken) pas twee jaar later effect heeft. U kunt onder voorwaarden voor 2020 verzoeken om verlegging van het peiljaar 2018 naar 2020. Dan heeft verlaging van uw vermogen per 1 januari 2020 wel effect voor 2020. Informeer hiervoor bij het Centraal Administratie Kantoor (CAK).

Als gevolg van de extreem lage rente op spaargeld leidt de box 3-heffing over spaargeld tot een hoge belastingdruk. U kunt deze druk voor 2020 verlagen door vóór de peildatum van 1 januari 2020 uw spaargeld in te brengen in een nieuwe B.V., in te breng in een open fonds voor gemene rekening, te storten als informeel kapitaal of agio in uw B.V. of om te zetten in een vordering op uw B.V. (zogeheten terbeschikkingstellingsvordering).

Let op!
Aan de genoemde voorbeelden kunnen wel nadelen en risico’s kleven. Aan de oprichting van een B.V. zijn bijvoorbeeld kosten verbonden. Ga na wat voor u de beste optie is en of deze per saldo voordeliger is dan uw spaargeld in box 3 te laten staan.

Het laten staan van kleine schulden is fiscaal nadelig, omdat zij pas de heffingsgrondslag van box 3 verlagen voor zover zij een drempel van € 3.100 (bedrag 2019) per partner overschrijden. Het is fiscaal voordeliger om deze schulden af te lossen zodat zij op de peildatum van 1 januari 2020 niet langer aanwezig zijn en de box 3-heffing direct is verlaagd.

Is uw vermogen zo hoog dat u box 3-heffing moet betalen en bezit u genoeg spaargeld om eventuele uitgaven nog in 2019 te doen? Overweeg dan om grote privéaankopen die u eigenlijk in 2020 had willen doen, zoals de aanschaf van een nieuwe auto of nieuwe meubels, vóór 1 januari 2020 te doen. Dergelijke bezittingen behoren namelijk niet tot de grondslag voor de box 3-heffing, terwijl het spaargeld dat u voor de aankoop gebruikt dan op de peildatum van 1 januari 2020 ook niet meer meetelt voor de grondslag. Zo kunt u in box 3 flink wat besparen!

Belastingschulden tellen niet mee als schulden voor box 3. Daarom is het aan te raden om een ontvangen belastingaanslag vóór 1 januari 2020 te betalen. Over de gelden waarmee u deze aanslag betaalt, hoeft u dan immers geen box 3-heffing te betalen.

Tip
De regel dat een openstaande belastingschuld niet als schuld meetelt in box 3 kent uitzonderingen. Zo mag u de nog niet-betaalde erfbelasting wél als schuld aangeven in box 3.

Wilt u de vrijstellingen in box 3 optimaal benutten, vergeet dan niet de vrijstelling voor groene beleggingen. Deze beleggingen zijn namelijk vrijgesteld tot een maximum van € 58.540 (bedrag 2019) per persoon (€ 117.080 bij fiscale partners). Met de extra heffingskorting van 0,7% levert dit in box 3 een behoorlijke belastingbesparing op. Wilt u dit belastingvoordeel ook in 2020 benutten, dan is het van belang dat u de groene fondsen op 1 januari 2020 (peildatum) in bezit heeft. Dus als u overweegt om deze fondsen van de hand te doen, houd deze dan in elk geval aan tot na 1 januari 2020.

Tip
Als u nog geen groene beleggingen heeft maar overweegt om uw geld groen te beleggen, doe dit dan zo mogelijk al vóór 1 januari 2020. In dat geval kunt u immers al in 2020 profiteren van de vrijstelling én de heffingskorting.

Heeft u box 3-vermogen verzwegen bij de aangifte die u in 2017 verzorgde? Geef dat alsnog in 2019 op en maak daarbij gebruik van de inkeerregeling. Stuurt u het verzoek om gebruik te maken van de inkeerregeling binnen twee jaar na de aangifte waarin u het vermogen heeft verzwegen, dan krijgt u namelijk geen vergrijpboete. Voor zover het gaat om box 3-bestandelen die in het buitenland zijn ontstaan, kan de fiscus wel een vergrijpboete opleggen. Vanaf volgend jaar zal trouwens ook voor verzwegen binnenlands box 3-vermogen geen boetevrije inkeer meer mogelijk zijn. Als u te laat inkeert, zal de inspecteur de boete verminderen tot 60% van de maximale boete die hij kan opleggen als u helemaal niet inkeert. Voor zover de boete ziet op verzwegen box 3-bestanddelen, bedraagt de boetevermindering 40% van het maximum van 300%, dus 120%.

Tip
Deze beperking geldt voor belastingaangiften die ingediend hadden moeten worden vóór 1 januari 2019. Inkeren (ter zake van buitenlands vermogen) voor aangiften die ingediend zijn of hadden moeten zijn, blijft nog mogelijk, steeds binnen de hierboven genoemde periode van twee jaar.

Let op!
Als u vermogen in box 3 verzwijgt en niet inkeert, riskeert u een boete van 75% bij grove schuld, 150% bij opzet en 300% bij ernstige fraude of recidive. Er kunnen strafverzwarende en strafverminderende factoren zijn waardoor het percentage eventueel nog hoger of juist lager wordt.

Als u uw box 3-vermogen per 1 januari 2020 wilt drukken, dien dan vóór 1 november 2019 een verzoek om een voorlopige aanslag in. Als de Belastingdienst u vóór 1 januari 2020 een belastingaanslag oplegt die u direct betaalt, heeft u uw box 3-vermogen al verminderd. Maar ook in het geval dat de Belastingdienst pas na 31 december 2019 de aanslag vaststelt, kunt u uw belaste box 3-vermogen verlagen. U mag in deze situatie namelijk het na 31 december 2019 betaalde belastingbedrag aftrekken van het box 3-vermogen van 1 januari 2020. Hetzelfde geldt overigens ook als u vóór 1 oktober een definitieve aangifte heeft ingediend.

Let op!
Als u alleen maar een schattingsformulier voor IB-ondernemers en resultaatgenieters indient, telt dit niet als het aanvragen van een voorlopige aanslag.